In het artikel ‘Onrustige tijden voor kerken vraagt voorbereiding’ hebben we kort geschreven over het volgen van social media, zodat kerken kunnen anticiperen op wat er geschreven wordt. In dit bericht gaan we daar dieper op in. En dat heeft een reden, zie onderstaande voorbeelden:
- Aan het begin van de coronapandemie schreef de predikant van de Gereformeerde Gemeente te Werkendam een brief aan de kinderen van de gemeente. Dit werd door een regionale nieuwswebsite opgepikt, waarna landelijke media het bericht overnamen. Een stortvloed aan reacties kwamen op dit bericht af, vooral via social media geuit.
- Ook de Hersteld Hervormde Gemeente in Staphorst weet sinds oktober wat media kan doen. In de grote kerk aldaar werden enkele honderden mensen toegelaten. De media sprongen er bovenop en vele mensen reageerden op social media om hun afkeer kenbaar te maken, dikwijls op niet mis te verstane wijze. Ook politici roerden zich flink. De media gingen gemakshalve voorbij aan het feit dat men zich in de kerk aan de voorgeschreven regels hield en dat de kerk veel zitplaatsen heeft.
- In december 2020 werd een strenge lockdown afgekondigd. Vele kerken sloten daarop hun deuren en via een livestream konden gemeenteleden de kerkdienst volgen. Er zijn ook kerken waar nog altijd kerkdiensten worden gehouden, wel met in achtneming van de coronamaatregelen. Zo ook in Nunspeet. De Gereformeerde Gemeente aldaar liet in een interview met RTV Nunspeet weten zich aan alle maatregelen te houden, maar dat Gods gebod om de kerkdienst niet na te laten hen zwaarder woog dan wat de overheid hierover adviseerde. Hierop werd op de Facebookpagina van RTV Nunspeet vele opmerkingen gemaakt door inwoners die geen begrip hebben voor dit besluit.
Kosters, leden met een toezichthoudende functie en (aangewezen) kerkenraadsleden dienen dergelijke berichten op de voet te volgen. Niet direct om te reageren op alle berichten, niet om te denken: ‘zie je, de boze wereld snapt ons niet’, maar om een beeld te krijgen van het sentiment dat in de samenvatting leeft. Daarmee kunnen al dan niet aanvullende maatregelen worden genomen rond kerkdiensten en kunnen prominente personen uit de kerk(enraad) gewaarschuwd worden extra oplettend te zijn. Mochten er bedreigingen worden geuit, dan kan aangifte worden gedaan bij de politie. Maak dan wel een printscreen van datgene dat geschreven is. Vraag altijd wel af: wat is de meerwaarde van aangifte doen? Als naar buiten komt dat er aangifte is gedaan vanwege schriftelijke bedreiging, dan kan de publieke opinie zich nogmaals keren tegen de kerk, want ‘dan moeten ze maar niet zo doen, ze hebben het er zelf naar gemaakt.’ Is de bedreiging zo ernstig dat aangifte noodzakelijk is, doe dit dan als kerkenraad(slid) en informeer alle mogelijke belanghebbenden, zoals de kosters en leden met een toezichthoudende functie.
Een en ander vraagt om een goede verstandhouding met de wijkagent, maar ook met de burgemeester en/of burgerlijke gemeente. Investeer daarin.
Het zoeken op social media hoeft niet dagelijks te gebeuren, maar wel als er bijzonderheden rondom uw kerkelijke gemeente spelen. Wat helpt om een beeld te krijgen wat de media plaatst is door aan te melden voor Google Alerts. Iedere morgen wordt een e-mail verstuurd waarin berichten staan over de opgegeven zoekterm(en). Dit is gratis, er is wel een Google account nodig.
Laat het niet gebeuren dat verstoringen van de kerkdienst u overvallen. Niemand weet wanneer ze plaatsvinden, maar als de kerk negatief in het nieuws is geweest is de kans groot dat er iets gaat gebeuren.
Dan nog dit: moet er wel of niet worden gereageerd op negatieve publiciteit op social media? Als het plaatsvindt op een eigen platform (bijvoorbeeld het Facebook account van een kerk) is reageren een optie. Verwijder geen negatieve berichten. Wordt er op een platform gereageerd dat niet van de kerk is, dan is reageren heel lastig. Denk goed na over het effect van reageren.
Waardeer ook wat u te horen krijgt, het is gratis feedback. Een interview geven in de kerk en laten zien hoe ‘we het hier doen’, eventueel met behulp van vrijwilligers uit de kerk, is sterker dan een interview thuis. Als mensen uw boodschap niet begrijpen, kan nagedacht worden hoe de boodschap anders gebracht kan worden. Zonder dat dit de boodschap ontkracht, maar Bijbelse woorden en begrippen zijn veel voor Nederlanders onbegrijpelijk. Naar een goed begrijpelijk niveau afdalen kan een zekere mate van begrip opleveren.
Als er een vraag komt voor een interview hoeft daar niet altijd aan meegewerkt te worden. Ook als er iets gebeurt in de kerk of maatschappij hoeft niet steeds gereageerd te worden, het kan goed zijn om de spanning te laten verminderen en stil te blijven. Daarmee kan Godslastering en beschimping worden voorkomen.
Als kerk ontkom je helaas niet aan vijandigheid, maar zorg dat de zaken achter de schermen goed georganiseerd zijn en blijf intern communiceren.
Kerkveiligheid is er voor kerken. Adviseert en traint op het gebied van veiligheid en hulpverlening. Kerkveiligheid draagt bij aan een veilige kerkgang.